Oenothera biennis L. of middelste teunisbloem

Middelste teunisbloem is van Amerikaanse afkomst en in de 17e eeuw in Europa ingevoerd. De plant stelt geen hoge eisen en behoorde al vrij snel tot onze flora. Droge, voedingsarme grond op een zonnige plaats is al voldoende om (in het tweede jaar) de tot 1,5 meter hoge stengels te laten groeien.

Middelste teunisbloem is een immigrant van het eerste uur zou je kunnen zeggen. En behoorlijk ingeburgerd. Gericht op het nachtleven: bijnaam lelie van één nacht. Als aan het begin van de avond de bloemen open gaan, gaat dat zo snel dat je de vier keurig opgerolde bloemblaadjes kunt zien bewegen bij het ontvouwen. Na enkele minuten staat de bloem open voor insectenbezoek, vooral door nachtvinders. En overdag, voordat de bloem verwelkt, ook door bijen.

De jonge wortels van de éénjarige plant zijn als groente eetbaar. Ze hebben een peperachtige smaak. Jonge stengels kunnen als salade worden gegeten. Het blad werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gedroogd en gebruikt als vervanging van tabak.

Het belangrijkste deel van middelste teunisbloem is het zaad. De olie uit de zaden is rijk aan onverzadigde vetzuren. Het gehalte aan gamma-linoleenzuur, een zeldzaam essentieel verzadigd vetzuur, kan oplopen tot 14%. Teunisbloemolie kent een brede medicinale toepassing.

De naam teunisbloem verwijst naar de heilige Antonius (later is dit verbasterd tot Teunis), omdat de bloei van deze plant begint omstreeks de sterfdag van deze heilige (13 juni). De naam Oenothera is lastiger  te verklaren. Er zijn meerdere verklaringen in omloop. Eén ervan zegt dat Oenothera mogelijk is afgeleid uit het Griekse oeneiar, dat verkwikkende spijs betekent. Een andere verklaring gaat een heel andere kant op. De naam Oenothera zou betekenen ‘ezelsvanger’, van het Oudgriekse ‘oeno’ = ezel en ‘thera’ = vangen, achtervolgen. De naam zou dan refereren aan de giftigheid van de plant, die gebruikt kan worden om ezels en andere dieren te temmen. Biennis is makkelijk: dit betekent tweejarig.

Middelste teunisbloem is een makkelijk te kweken plant, waaraan je op mooie zomeravonden veel plezier kunt beleven!